Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց, օրհնյալ է հարությունը Քրիստոսի
Հիսուս Քրիստոսի մարմնական հարության հանդեպ հավատը, թերևս, ամենադժվար խոչընդոտն է քրիստոնեության ճանապարհին։
Հեշտությամբ կարելի է հավատալ, որ Աստվածաշունչը իմաստության գիրք է, որ հոգին գոյություն ունի, և աղոթքն օգնում է: Բայց հավատալ, որ Հիսուս Քրիստոսը մահացավ, իսկ հետո մարմնավոր հարություն առավ, արդեն իսկ առասպելական բան է:
Շատերը կարծում են, որ իրականում ամեն բան այդպես չի եղել, միայն ավելի ուշ Քրիստոսի աշակերտները հայտնեցին հարության պատմության մասին:
Ինչո՞ւ է այդքան դժվար հավատալ հարությանը։
Հավանաբար այն պատճառով, որ մենք հավատում ենք, որ մարդիկ հարություն չեն առնում, և չենք հավատում հրաշքների հնարավորությանը:
Եթե այդպես եք կարծում, ուրեմն դուք մեծամասնություն եք կազմում։
Բայց արդյո՞ք ճշմարտությունը որոշվում է մեծամասնությամբ:
Ես ինքս մի ժամանակ այդպես էի մտածում։
Ուստի, ես որոշեցի ինքս հետաքննել՝ արդյո՞ք լուրջ հիմքեր կան Հիսուս Քրիստոսի հարությանը հավատալու համար։
Իրականում այս հարցը բարդ է ստացվել, և դրա պատասխանը կարող է պահանջել աստվածաբանական և գիտական գրականության հատորների ուսումնասիրություն։ Բայց ես ուզում եմ ձեզ առաջարկել այն բանալիները, որոնք օգնեցին ինձ բացահայտել հարության առեղծվածը:
Աստծո գոյության մասին առաջին բանալին։
Սովորաբար հարության քննադատությունը սկսվում է նրանից, որ իրական հրաշքներ չեղի չեն ունենում:
Այսինքն՝ չկան արտառոց իրադարձություններ, որոնք պայմանավորված չեն մեր աշխարհի օրենքներով և առարկաներով։
Բայց եթե ենթադրենք, որ Աստված կա, ապա դժվար է դառնում ժխտել հրաշքները։
Մեր դիտարկումներն ու մտորումները համոզում են, որ Աստծո գաղափարը անհերքելի է: Ընդհակառակը, Աստծո գոյությունը բացատրում է աշխարհի ծագումը, իսկ Աստծո ծրագիրը լավագույն բացատրությունն է տիեզերքի և մարդու բարդ կառուցվածքի համար:
Այլ կերպ ասած՝ Աստծո գոյությունը ոչ միայն հավանական է, այլև լավագույնս համադրում է աշխարհի մասին հայտնի փաստերի մեծ մասը: Հետևաբար, Նրա լինելն ավելի տրամաբանական է, քան թե չլինելը ։
Այնուամենայնիվ, քրիստոնեությունը բարձրացնում է Աստծո գոյության հարցը ամենաբարձր մակարդակի վրա: Այն հայտարարում է, որ Աստված առանձնահատուկ հատկություններ ունի՝ սեր և բարություն: Իսկ եթե այդպիսի Աստված գոյություն ունի, ուրեմն Նա առանց օգնության չի թողնի մարդուն։
Եվ Աստված մարդկանց չթողեց իրենց անօգնականության, մեղքի ու տառապանքի մեջ։ Գալով այս աշխարհ որպես Մարդ՝ Նա դարձավ մեզ նման, որպեսզի Իր վրա վերցնի պատիժը և փրկագնի մեզ Օրենքի առաջ: Եվ նա ազատեց մարդուն մեղքից և մահից:
Օքսֆորդի համալսարանի պրոֆեսոր Ռիչարդ Սուինբերնը գրել է այդ մասին այսպես.
«Ցանկացած լուրջ մտորում այն մասին, թե ինչպես ամենաբարի Արարիչը կարող է արձագանքել իր ստեղծած մարդկանց տառապանքներին և մեղավորությանը, անխուսափելիորեն մեզ տանում է դեպի այն ենթադրությունը, որ Նա պետք է մարմնավորվի» ։
Երկրորդ բանալին պատմության վկայությունն է
Այո, նման վկայությունները շատ չեն, բայց դրանք բավական են այս իրադարձության մասին համոզմունքով խոսելու համար։
Հրեական և հռոմեական քարոզչությունը սկզբից փորձում էր ոչնչացնել հարության պատգամը:
Փարիսեցիները՝ այն ժամանակվա կրոնական առաջնորդները, վճարեցին այն լուրերի համար, որ աշակերտները իբր գողացել են Հիսուսի դիակը գերեզմանից, և հռոմեացիները ստեղծեցին ենթադրաբար նմանատիպ մարգարեների պատմություններ: Բայց նման ջանքերն ապարդյուն անցան, և քրիստոնեությունն այնքան արագ տարածվեց, որ նույնիսկ հռոմեացի առաջնորդները զարմացան դրա վրա:
Առաջին դարի վերջին Պլինիոս Կրտսերը այս մասին գրում է Տրայանոսին ուղղված նամակում. «Մեղադրյալների թիվն այնքան մեծ է, որ գործն արժանի է լուրջ դատաքննության… Ոչ միայն քաղաքները, այլև փոքր գյուղերն ու կիսա- անապատային վայրերը լցված են այս անհավատներով…»։
Կարևոր է նշել, որ Հիսուս Քրիստոսի հարությունը ստուգելի պատմական փաստ է:
Հին աշխարհում ոչ մի այլ իրադարձություն չի արձանագրվել այնքան մանրամասն, որքան Քրիստոսի կյանքի վերջին տարիները, Նրա մահն ու հարությունը: Ենթադրվում է, որ անցյալի իրադարձությունների հավաստիությունը մատնանշվում է ականատեսների վկայությունների առկայությամբ, պատմվածքի ներքին հետևողականությամբ, աղբյուրների հավաստիությամբ և ականատեսների համար ապացույցների անհարմարությամբ:
Հարության պատմությունը հաջողությամբ համապատասխանում է այս բոլոր չափանիշներին:
Մեր ժամանակներում ոչ մի լուրջ գիտնական չի հերքում, որ.
1. Հիսուս Քրիստոսն ապրել է Պաղեստինում մեր թվարկության 1-ին դարում։
2. Նա մահացել է։
3. Նրա դագաղը դատարկ էր։
4. Նրա աշակերտները համոզված էին, որ մահից հետո ողջ են տեսել Նրան:
Երրորդ բանալին Ավետարաններն են և Առաքյալների վկայությունները
Մինչև քսաներորդ դարի կեսերը կարծում էին, որ Ավետարանները վստահելի չեն, քանի որ դրանք գրվել են երկար ժամանակ անց, այսինքն՝ ոչ վկաների կողմից: Մյուս փաստարկն այն էր, որ տեղեկատվությունը խեղաթյուրվել է նամակագրության ժամանակ։ Սակայն այսօր սա շատ հնացած կարծիք է։
Հնագիտական և տեքստաբանական հայտնագործությունների ճնշման ներքո Ավետարանների գրման թվագրումը սահմանափակվեց մ.թ. առաջին դարով: Ավետարանիչների կողմից չի գրանցվել որևէ էական սխալ կամ փաստերի կեղծում:
Արդյունքում՝ Նոր Կտակարանի տեքստերին չվստահելու ոչ մի լուրջ պատմական պատճառ չունենք։
Նոր Կտակարանը լի է հարություն առած Փրկչի քարոզությամբ:
Մտածեք, թե ինչո՛ւ աշակերտները ստիպված եղան ստեղծել իրենց Վարդապետի հարության մասին այդքան ոչ հանրաճանաչ և հեշտությամբ հերքվող պատմություն: Նրանք կարող էին օգտագործել այն ժամանակվա մոդայիկ ցանկացած գաղափար և չնյարդայնացնել իշխանություններին ու հասարակությանը։
Բայց առաքյալները ուսուցանեցին հարություն առած Քրիստոսի մասին և նահատակվեցին, քանի որ իրենք կենդանի տեսան Քրիստոսին: Մարդիկ կարող են մեռնել ստի համար՝ մտածելով, որ դա ճիշտ է, բայց դժվար թե գնան մահվան՝ իմանալով, որ մեռնում են ստի համար։
Այսպիսով, քրիստոնեական տեքստերը և Եկեղեցու պատմությունը հստակորեն վկայում են, որ հարյուրավոր մարդիկ տեսել են հարություն առած Քրիստոսին և հազարավոր մարդիկ հավատացել դրան քրիստոնյաների գոյության հենց սկզբից:
Եվսեբիոս Կեսարացին վկայում է Եկեղեցու քարոզչության սկզբի մասին հետևյալ կերպ. «Մեր Փրկչի սքանչելի Հարությունը և Նրա Համբարձումը արդեն հայտնի էին շատերին» ։
Չորրորդ բանալին Հիսուս Քրիստոսի անձն է։
Հարության մասին յուրաքանչյուր ուսումնասիրող պետք է պատասխանի այն հարցին թե ո՞վ էր իրականում Հիսուս Քրիստոսը: Նա ընդհանրապես նման չէ խաբեբայի, նենգավորի և առավել ևս՝ խենթ փիլիսոփայի:
Նրա կյանքը, խոսքերն ու գործերը խոսում են Նրա եզակիության և Իր կերպարի մաքրության մասին: Քրիստոսի ուսմունքներն ու պատմությունները զափազանց ներդաշնակ են և կատարյալ հորինված լինելու համար: Նրա գործերն ու հրաշքները հաստատում են Նրա պնդումների ճշմարտացիությունը:
Եթե մենք պարզապես համաձայն ենք Ավետարաններում պատկերված Քրիստոսի կերպարի հետ, ապա մենք ձեռք ենք բերում հարությունը հասկանալու չորրորդ բանալին:
Արդյունքում՝ հարություն առած Քրիստոսի հանդեպ հավատը մեզ բացատրում է Նրա մասին բոլոր փաստերը, դա հաստատվում է պատմությամբ, տեքստային ուսումնասիրություններով և փիլիսոփայորեն նկարագրում է աշխարհը: Բայց ամենակարևորը՝ այս հավատքը մեզ հնարավորություն է տալիս անձամբ հանդիպել Քրիստոսին:
Հարությունը գլխավոր բանալին է, որը բացահայտում է քրիստոնեության իմաստը: Հիսուս Քրիստոսն աշխարհ եկավ՝ փրկելու բոլորին:
Նա չարչարվեց, որպեսզի մենք չչարչարվենք, Նա մահացավ, որպեսզի մենք չկորսվենք, Նա հարություն առավ մեռելներից, որպեսզի մեզ համար ճանապարհ հարթի դեպի հավիտենական կյանք։
Ուստի, երբ մտածում ենք հարության մասին, կարևոր է բաց չթողնել այն հնարավորությունը, որ Աստված այսօր տալիս է մեզ։ «Որովհետև Աստված այնքան սիրեց աշխարհը, որ տվեց Իր միածին Որդուն, որպեսզի ամեն Նրան հավատացողը չկորչի, այլ հավիտենական կյանք ունենա։ Որովհետև Աստված Իր Որդուն աշխարհ ուղարկեց ոչ թե աշխարհը դատապարտելու համար, այլ որպեսզի աշխարհը փրկվի Նրա միջոցով»
(Հովհաննես 3.16-17)
Իսկ եթե հավատում ես հարության հրաշքին, ուրեմն քեզ ոչ մի բանից մի՛ զրկիր, բացի նրանից, որ պետք է հրաժարվես քո մեղքերից։ Դրանով դուք ձեռք կբերեք ամենաարժեքավորը` հավիտենական կյանքը Քրիստոսով, քանի որ «Աստծո պարգևը հավիտենական կյանք է մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսում»
(Հռոմեացիս 6.23):